Soja – Plony do potęgi
Soja pochodzi z Chin i należy do rodziny bobowatych. W ostatnich latach wielu europejskich hodowców zintensyfikowało prace nad tym gatunkiem. Efektem tych wysiłków są nowe, wczesne odmiany, świetnie dopasowane do naszych warunków klimatycznych.
Soja
Soja (łac. Glycine max) pochodzi z Chin i należy do rodziny bobowatych. W ostatnich latach wielu europejskich hodowców zintensyfikowało prace nad tym gatunkiem. Efektem tych wysiłków są nowe, wczesne odmiany, świetnie dopasowane do naszych warunków klimatycznych. Dzięki temu powierzchnia uprawy soi w Polsce sięgnęła już około 15.000 ha.
Klimat
Bardzo wczesne odmiany z najwyższej grupy wczesności (000), jak nasza odmiana OBELIX, mogą być z powodzeniem uprawiane wszędzie tam, gdzie udaje się kukurydza ziarnowa o FAO 230-250.
Wymagania stanowiskowe
Idealne są gleby niezbyt zwięzłe, przewiewne, ciepłe oraz dobrze utrzymujące wilgoć. Uprawa na stanowiskach suchych wymaga dodatkowego nawadniania. Grunty kamieniste nie są odpowiednie, ponieważ mogą utrudniać dostatecznie niskie ustawienie aparatu tnącego kombajnu.
Siew
Nasiona powinny być wysiewane w połowie lub pod koniec kwietnia, najpóźniej na początku maja, gdy gleba osiągnie temperaturę co najmniej 10˚C. Optymalna głębokość siewu na glebach cięższych i zimniejszych to 2 cm, natomiast na glebach lżejszych 3 – 4 cm. Właściwa gęstość wysiewu odmian wczesnych (grupa 00) i bardzo wczesnych (grupa 000) wynosi około 70 nasion. Można używać zarówno siewników punktowych, jak i rzędowych. Pożądana obsada to 60 – 65 roślin/m2.
Szczepienie materiału siewnego
Soja żyje w symbiozie z bakteriami brodawkowymi Bradyrhyzobium japonicum, dzięki którym asymiluje azot z powietrza. Dlatego przed siewem, szczególnie gdy na danym polu soja będzie uprawiana po raz pierwszy, należy użyć inokulanta zawierającego szczep bakterii. Można go nanieść w drodze zaprawienia nasion albo na glebę, przy czym przy pierwszym siewie soi na danym polu zdecydowanie zalecane jest zaprawienie nasion.
Nawożenie
Należy stosować fosfor, potas oraz magnez odpowiednio do wymagań pokarmowych i zasobności gleby. Nie zaleca się stosowania azotu, ponieważ może on obniżać masę brodawek.
ZWALCZANIE CHWASTÓW
Ochrona przed chwastami jest niezbędna, ponieważ soja charakteryzuje się powolnym rozwojem początkowym i późno zakrywa międzyrzędzia.
PRZEDPLON I ZMIANOWANIE
Soję najlepiej jest uprawiać po gatunkach, które zostawiają pola średnio zasobne w azot oraz wolne od ciepłolubnych, szybko kiełkujących chwastów. Możliwe jest porażenie soi zgnilizną twardzikową (Sclerotinia), dlatego należy zachować co najmniej 4-letnią przerwę po uprawie na danym stanowisku roślin żywicielskich tego patogenu, np. rzepaku, słonecznika itp. Soja nie reaguje Negatywnie na uprawę rok po roku. Jeżeli więc tylko nie występują żadne choroby, możliwe jest zrezygnowanie z płodozmianu i wykorzystanie istniejących już w glebie szczepów bakterii brodawkowych.
ZBIÓR I SPRZEDAŻ
Zbiór odbywa się od połowy września do początku października. Dojrzałość soi poznaje się po żółtej barwie liści i ich opadaniu oraz po „dzwonieniu” nasion w strąkach. Optymalna do zbioru wilgotność ziarna wynosi 14 – 20%. Magazynowanie możliwe jest już od 13%. Dzięki wysokiej zawartości tłuszczu (18 – 20%) oraz bardzo wartościowego białka (ok. 40%) soja uprawiana w Europie jest cennym i wolnym od GMO pokarmem dla ludzi i zwierząt.
Charkterystyka
-
Dojrzewanie porównywalne z kukurydzą ziarnową FAO 230 – 250
-
Obsada 60 – 70 roślin/m2
-
Wczesne dojrzewanie i niska wilgotność ziarna
-
Wyjątkowo szybki wzrost
-
Dojrzewanie bez opóźnień
-
Nadzwyczajna tolerancja wobec niskich temperatur w okresie kwitnienia
-
Wysoka odporność na wyleganie
-
Bardzo dobra zawartość białka
SOJA. Plon nasion i w WCZESNOŚĆ odmian.
Wyniki plonowania w doświadc zeniach porejestrowych COBORU – PDO 2018.
| Odmian | Plon nasion (% wzorca) | Liczba dni od siewu do dojrzałości żniwnej | ||||
|
2018 |
2017 |
2016 |
2018 | 2017 | 2016 | |
| Wzorzec; dt z ha, liczba dni | 37,6 | 34,4 | 31,8 | 130 [9.09] | 135 [18.09] | 132 [11.09] |
| Sirelia | 105 | 109 | 1 | 1 | ||
| Obelix | 103 | 1 | ||||
| Abelina | 101 | 113 | 114 | -2 | -2 | 3 |
| Moravians | 98 | 106 | 4 | 1 | ||
| Merlin | 96 | 109 | -3 | -3 | ||
| Silesia | 95 | 102 | 1 | 1 | ||
| Sculptor | 95 | 92 | (97) | -2 | -1 | (1) |
| SG Anser | 93 | 106 | 1 | -1 | ||
| Mavka | 92 | 102 | 98 | -1 | 0 | 1 |
| Maja | 80 | 93 | (96) | 1 | 0 | (1) |
Źródło: Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, 2018