Zawartość białka w soi i jego plon

Soja obfituje w białko. Jego zawartość i plon są zatem ważnym wskaźnikiem w ocenie jakości zbiorów soi. Poszczególne odmiany różnią się między sobą potencjałem w tym zakresie. Wysokość obu parametrów determinowana jest w pewnym stopniu wyborem odmiany. Nie bez znaczenia są jednak także warunki w trakcie wegetacji, które mogą także wpływać na końcową zawartość i plon białka.

Zawartość białka

Soja jest bogata w roślinne białko

Na podstawie badań można stwierdzić, że zawartość białka w przypadku upraw ekologicznych jest nieco wyższa niż przy uprawach konwencjonalnych. Różnica ta w głównej mierze wynika ze specyfiki odmiany oraz pielenia upraw ekologicznych. Ostateczna jednak zawartość białka w plonie zależy od innych czynników. Do najważniejszych zalicza się:

• Potencjał odmianowy: Wprawdzie zawartość białka w nasionach soi jest bardzo wysoka, niemniej jednak między odmianami występują różnice w tym zakresie.
• Liczba brodawek korzeniowych: Im więcej brodawek zostanie wytworzonych na korzeniu głównym i korzeniach bocznych, tym wyższa będzie zawartość białka. Ten efekt w przypadku upraw konwencjonalnych jest silniejszy niż w przypadku upraw ekologicznych.
• Zaopatrzenie w wodę: Opady deszczu lub nawadnianie, przede wszystkim w okresie 4 do 8 tygodni od wysiewu, wpływają pozytywnie na zawartość białka. Intensywne opady deszczu tuż po zasiewach są natomiast niekorzystne.
• Temperatura: Analogicznie do zaopatrzenia w wodę, wyższe temperatury w okresie 4 do 8 tygodni od siewu, przyczyniają się do wyższej zawartości białka. Badania pokazują, że wartość tego parametru wzrasta o 0,3% z każdym 1°C. To argument zdecydowanie przemawiający za późniejszym terminem siewu.
• Typ gleby: Im cięższa gleba, tym niższa zawartość białka. Ta prawidłowość wiąże się z tym, że wraz ze wzrostem zawartości gliny w glebie spada liczba brodawek korzeniowych.
• Agrotechnika: Badania wykazały, że mechaniczna regulacja chwastów wpływa pozytywnie na zawartość białka. Szczególnie przyczynia się do tego kilkukrotne użycie pielnika. Także odpowiednio głęboka uprawa gleby na etapie przygotowania stanowiska skutkuje wyższą zawartością białka.
• Następstwo roślin: Na stanowiskach, na których uprawiana była soja jako roślina główna lub międzyplon, notuje się nieco wyższe zawartości białka. Okresowa przerwa w uprawie nie ma jednak kluczowego znaczenia.

Plon białka z upraw soi

Ostateczny plon białka nie tyle zależy od zawartości białka, co od samego plonu nasion. Obowiązuje zasada: im wyższy plon nasion, tym wyższy plon białka. W przypadku plonu białka są także pewne sprzyjające czynniki:

• Zaopatrzenie w wodę: Opady deszczu w ciągu 2 tygodni po siewie i 2 tygodni przed zbiorami mogą sprzyjać wyższemu plonowi białka.
• Poziom zachwaszczenia: Małe zachwaszczenie pod koniec okresu kwitnienia wpływa pozytywnie na plon białka.
• Zasoby wody w glebie: Jeżeli wiosną, przed zasiewami, w glebie do głębokości 90 cm dostępna jest wystarczająca ilość wody, można liczyć na wyższy plon białka.
• Temperatura: Temperatura, przede wszystkim w okresie od siewu do początku kwitnienia, warunkuje wysokość plonu białka. Im cieplej jest w początkowych fazach rozwoju, tym lepiej. Natomiast każdy dzień z temperaturą poniżej 10°C w okresie kwitnienia ma negatywny wpływ na plon białka.
• Liczba brodawek korzeniowych: Nadzwyczajnie duża liczba brodawek na korzeniach soi pod koniec kwitnienia pozwala liczyć na wysoki plon białka.